Tijdens de lockdowns in de coronapandemie gebeurde er iets bijzonders: de aarde werd stiller — letterlijk. Met lege wegen en stilgelegde industrieën registreerden wetenschappers wereldwijd een sterke daling in seismisch geluid. Maar hoe meet je de ‘stilte’ van een planeet? Het antwoord ligt verrassend genoeg deels in de ruimte.
Wereldwijde Daling van Trillingen
Seismologen zagen een merkbare afname van hoogfrequente trillingen in de aardkorst. Deze trillingen worden normaal veroorzaakt door menselijke activiteit: verkeer, treinen, industrie. Toen de wereld stilviel in 2020, daalde dit achtergrondgeluid in sommige steden met wel 50%.
Dit gaf onderzoekers de kans om natuurlijke seismische signalen beter te bestuderen, signalen die normaal gesproken overstemd worden door menselijke ruis. Het maakte ook duidelijk hoeveel invloed wij, vaak ongemerkt, hebben op de fysieke toestand van onze planeet.
Satellieten als Stille Waarnemers
Terwijl seismometers trillingen onder de grond maten, observeerden satellieten zoals ESA’s Sentinel-1 en NASA’s GRACE-FO de aarde van bovenaf. Deze satellieten kunnen bodemverschuivingen, veranderingen in infrastructuur en zelfs subtiele aanpassingen in landgebruik detecteren. In combinatie met seismische data krijgen wetenschappers zo een completer beeld van de menselijke impact — niet alleen in geluid, maar ook in trillingen en temperatuur.
Sommige satellieten helpen steden inmiddels om gebieden met hoge geluidsoverlast of trillingen in kaart te brengen. Andere worden gebruikt om te bestuderen hoe verminderde menselijke activiteit invloed heeft op dieren, luchtkwaliteit en ecosystemen. Ruimtewaarneming wordt daarmee een cruciaal hulpmiddel voor een duurzamere stedelijke toekomst.
Op Weg naar een Stille en Duurzame Wereld
Nu het leven weer op gang komt, hopen onderzoekers lessen te trekken uit deze unieke periode. Kunnen steden gebouwd worden met minder trillingen en geluid? Kunnen satellietdata helpen bij de ontwikkeling van stillere infrastructuur?
Wat vaststaat is dat de blik vanuit de ruimte niet alleen naar de sterren gericht is, maar ook naar onszelf. En soms moeten we eerst stil worden om te horen wat de aarde ons wil vertellen.
